Η Δίαιτα των Μονάδων

Δεν μπορείτε να αρνηθείτε ότι κατά καιρούς οι περισσότεροι από εσάς μπήκατε στην διαδικασία να διαβάσετε ή και να εφαρμόσετε μια από τις «καινοτόμες» δίαιτες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο ή από στόμα σε στόμα ή και από κάποιους «ειδικούς». Δίαιτα Ducan, Atkins, paleo diet, δίαιτα με βάση τις ομάδες αίματος, zone diet, δίαιτα Νάσα είναι μερικές από τις δίαιτες που έχουν κυκλοφορήσει κατά καιρούς, άλλες με κάποια «σαθρή επιστημονική βάση» άλλες πάλι με καμία. Όλες πάντως υπόσχονται «θεαματικά» και «εύκολα» αποτελέσματα κάτι που τις καθιστά δελεαστικές. Έτσι λοιπόν και η «Δίαιτα των Μονάδων» ήρθε για να μας μαγέψει! Για να δούμε όμως αν ήρθε για να μείνει;

Τι είναι αυτό που θα μας έκανε να εμπιστευτούμε μια «καινοτόμα» δίαιτα;

Πρώτα από όλα στο χώρο της διατροφής για να αξιολογήσουμε κάτι καινούριο κάνουμε μια βιβλιογραφική ανασκόπηση και αναζητούμε επιστημονικές έρευνες που να επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα και την επαναληψιμότητα του καινούριου. Λοιπόν ψάξαμε, ψάξαμε ξαναψάξαμε για αυτή την «Δίαιτα των Μονάδων» και αυτό που ανακαλύψαμε ήταν απλά ένα μεγάλο ΚΕΝΟ…  Δεν υπάρχει ΚΑΜΙΑ βιβλιογραφία, ΚΑΜΙΑ επιστημονική έρευνα που να εξηγεί τη βάση της δημιουργίας της δίαιτας αυτής ή να υποστηρίζει τα αποτελέσματα της.

Πώς εμφανίστηκε η Δίαιτα των Μονάδων στην Ελλάδα;

Η δίαιτα αυτή εμφανίστηκε στην Ελλάδα κυριολεκτικά από το πουθενά! Μέσα από sites/blogs που την ονομάζουν ως μια δίαιτα ενός Βρετανού Διαιτολόγου (άφαντος βέβαια ο διαιτολόγος), ή ως δίαιτα παραλλαγής των Weight watchers και Jigsaw unit diet ή ως δίαιτα ενός φίλου γιατρού από τα παλιά!

Τι μπορούμε να πούμε ότι την χαρακτηρίζει;

Το μαγικό φίλτρο της Δίαιτας των Μονάδων είναι η «μεγάλη ποικιλία φαγητών» και η «απεριόριστη ποσότητα»! Δηλαδή τρώμε ότι θέλουμε, όσο θέλουμε και αδυνατίζουμε? Κάπως έτσι… σύμφωνα με τους ενστερνιστές της δίαιτας αυτής… αρκεί να μετράμε μονάδες! Ακούγεται όντως μαγικό! Ας σας δώσω μια περιγραφή όμως, για να μην πάρω μόνο πάνω μου το «κατηγορητήριο» αλλά να βγάλετε και τα δικά σας συμπεράσματα.

Ποια είναι η λογική της Δίαιτας των Μονάδων;

Η λογική της Δίαιτας των Μονάδων είναι να μετράμε ημερησίως ένα σύνολο μονάδων, καθώς κάθε τρόφιμο αντιστοιχεί σε κάποιες μονάδες ανεξαρτήτου ποσότητας.
Συγκεκριμένα οι γυναίκες πρέπει να καταναλώνουν 6-7 μονάδες ημερησίως, (6 μονάδες αν θέλουν να χάσουν μέχρι 12 κιλά και 7 μονάδες αν θέλουν να χάσουν περισσότερα) και οι άνδρες 7-8 μονάδες (αντίστοιχα 7 για απώλεια έως 12 κιλών και 8 μονάδες για περισσότερα). Ακολουθεί και συμβουλή σε περίπτωση «κολλήματος» της ζυγαριάς… όπου τότε αρχικά διαφοροποιούμε τη διατροφή μας, πουθενά όμως δεν αναφέρεται το πως, και αν δεν κατεβαίνει μειώνουμε έτσι απλά 1 μονάδα ημερησίως, αλλά δεν πέφτουμε ποτέ κάτω από τις 5!

Πόσες μονάδες έχουν όμως τα τρόφιμα βάσει αυτής της δίαιτας;

Κάθε τρόφιμο αντιστοιχεί σε 0 ή 1 μονάδα. Τα τρόφιμα που έχουν 0 μονάδες τις ονομάζουν ελεύθερες τροφές γιατί μπορούμε να τις καταναλώσουμε όσο θέλουμε και όποτε θέλουμε μέσα στην ημέρα.  ΠΡΟΣΟΧΗ όμως στα τρόφιμα με 1 μονάδα μπορούμε να φάμε και από αυτά όσο θέλουμε σε ποσότητα μετρώντας φυσικά 1 μονάδα αλλά μέσα σε 1 ώρα αλλιώς θα πρέπει να υπολογίσουμε άλλη μία μονάδα.
Στην Δίαιτα λοιπόν των Μονάδων δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στην ποσότητα εκτός από ότι περιέχει αλεύρι και ζάχαρη. Και εδώ θα αναρωτηθείτε… και πως αδυνατίζουμε? Την ίδια απορία έχω και εγώ αλλά προσπαθεί να μας καλύψει η δίαιτα με μια αναφορά πως «πάντα τρώμε με μέτρο»… το οποίο εμένα τουλάχιστον μου ακούγεται λίγο αντιφατικό!

Πως κατηγοριοποιούνται τα τρόφιμα;

Ας δούμε έναν πίνακα κατηγοριοποίησης των τροφίμων με βάση τις μονάδες:

Ελεύθερες τροφές «0» μονάδες	Τροφές «1» μονάδας	Τροφές «2» μονάδων
Όλα τα φρούτα (εκτός από πεπόνι, καρπούζι, μπανάνα, σταφύλι, σύκο, τροπικά φρούτα)	Πεπόνι, καρπούζι, σύκο, σταφύλι, μπανάνα, τροπικά φρούτα	Αναψυκτικά κανονικά
Όλα τα λαχανικά (εκτός από πατάτα, παντζάρι, καλαμπόκι)	Καλαμπόκι, πατάτα, παντζάρι (βολβός)	Έτοιμο τσάι τύπου nestea
Καφές, κακάο, αφεψήματα	Κρέας, πουλερικά, κυνήγι
Ζαχαρίνη, φρουκτόζη, στέβια, σιρόπι αγαύης, σιρόπι σφενδάμου, ζάχαρη καρύδας	Ψάρια, θαλασσινά
Μπαχαρικά-Μυρωδικά	Όσπρια
Λεμόνι - ξύδι	Ζυμαρικά, Ρύζι
Αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη	Γάλα, γιαούρτι, αυγά
Μουστάρδα και κέτσαπ χωρίς ζάχαρη	Τυριά
	Βούτυρο, Λάδι
	1 κ.γ ζάχαρη λευκή, καστανή
	Μέλι
	Ταχίνι
	Βρώμη
	Ξηροί καρποί
	Ελιές
	1 μερίδα αλκοόλ

*Όλες τις τροφές με 1 μονάδα τις μετράμε ανά είδος. Δηλαδή αν φάμε δύο είδη τυριών μαζί οι μονάδες είναι 2.

Τι επιπλέον πρέπει να προσέξετε;

Προσοχή!… Εχουμε τελικά και άλλο περιορισμό! Στην διάρκεια της ημέρας επιτρέπεται μία αναλογία σε ψωμί η οποία μετριέται ως 1 μονάδα. Σας παραθέτω πίνακα με τις αντιστοιχίες στη μία φέτα ψωμιού. Μια μικρή λεπτομέρεια βέβαια θα ήθελα να παρατηρήσετε… Το κουλούρι για παράδειγμα αν είναι χωρίς σουσάμι μετριέται σαν 1 μονάδα, αν όμως είναι με σουσάμι τότε είναι 2 μονάδες, 1 μονάδα για το κουλούρι και 1 για το σουσάμι και τι μας έμεινε για την υπόλοιπη μέρα? 4-5 μονάδες αν είστε γυναίκα!

Αναλογία ψωμιού που αντιστοιχεί σε 1 μονάδα

1 φέτα ψωμί (χωρίς σπόρους και ξηρούς καρπούς)

3 φρυγανιές μικρές

Κουλούρι χωρίς σουσάμι

1 παξιμάδι μεγάλο

1 πίτα σουβλάκι

3 κομμάτια πίτας (1 μονάδα μόνο για το φύλλο + τις μονάδες των υπόλοιπων υλικών)

2 κομμάτια πίτσας (1 μονάδα μόνο για τη ζύμη + τις μονάδες των υπόλοιπων υλικών)

Μερικά παραδείγματα γευμάτων με μέτρηση μονάδων

Κοτόπουλο με πατάτες φούρνου	Γεμιστά	Μακαρόνια με σάλτσα ντομάτας και τυρί
Κοτόπουλο 1 μονάδα	Ντομάτες, πιπεριές 0 μονάδες	Μακαρόνια 1 μονάδα
Πατάτες 1 μονάδα	Ρύζι 1 μονάδα	Ντομάτα, κρεμμύδι , μπαχαρικά, μυρωδικά 0 μονάδες
Λάδι 1 μονάδα	Λάδι 1 μονάδα	Λάδι για τα μακαρόνια 1 μονάδα
		Λάδι για την σάλτσα 1 μονάδα
		Τυρί 1 μονάδα
ΣΥΝΟΛΟ: 3 μονάδες	ΣΥΝΟΛΟ: 2 μονάδες	ΣΥΝΟΛΟ: 4 μονάδες

Τι ισχύει για το λάδι;

Ένας γρίφος ακόμα είναι το λάδι, όπως μπορεί να παρατηρήσατε στο γεύμα με τα μακαρόνια. Το λάδι μετριέται ανά είδος σε κάθε γεύμα, δηλαδή το ωμό λάδι μετριέται ως μία μονάδα, αλλά το τηγανιτό ξανά μετριέται ως άλλη μονάδα, το βραστό ως άλλη μία μονάδα κ.ο.κ.
Άρα πονηρά μπορούμε να σκεφτούμε ότι έτσι προσπαθεί να μας περιορίσει τη χρήση λαδιού, αλλά ποιος εγγυάται την ποσότητα του λαδιού που θα χρησιμοποιηθεί έστω υπό τη μία μορφή του?
Όπως και να έχει μέχρι τώρα είναι σαν να λύνουμε μαθηματικά χωρίς όμως καμία μεθοδολογία! Ας κάνουμε μία σύνοψη από διαιτολογικής πλευράς για να σας δώσουμε λίγο «food for thought» ή ελληνιστί… «τροφή για σκέψη»!

Ποιες οι βασικές αρχές ενός υγιεινού πλάνου διατροφής;

Ένα υγιεινό πλάνο διατροφής απαρτίζεται από 3 βασικές αρχές: ισορροπία, ποικιλία και μέτρο!

Με τον όρο «ισορροπία» τονίζεται η ανάγκη του να καταναλώνονται τρόφιμα από όλες τις βασικές ομάδες τροφίμων (ομάδα φρούτων, λαχανικών, δημητριακών, γαλακτοκομικών, κρέατος και λίπους) στις κατάλληλες αναλογίες. Με την ποικιλία θέλουμε να καταναλώνονται διαφορετικά τρόφιμα από κάθε ομάδα για την πρόσληψη όλων των μικροθρεπτικών συστατικών και με το μέτρο θέλουμε να ακολουθούνται οι συνιστώμενες ποσότητες ανά φύλο και ηλικία.

Ποιες οι βασικές αρχές της Δίαιτας των Μονάδων;

Η Δίαιτα των Μονάδων καταρρίπτει και τις 3 αυτές βασικές αρχές…

Ισορροπία

Δεν βλέπω καμία ισορροπία όταν οι ομάδες των τροφίμων βάση των μονάδων δεν έχουν καμία συνοχή σε σύσταση ή σε θερμιδικό περιεχόμενο μεταξύ τους. Στην ομάδα για παράδειγμα με 1 μονάδα υπάρχει και η μπανάνα αλλά και το κρέας και το λάδι, οπού προσωπικά σαν Διαιτολόγος δεν μπορώ να βρω καμία βάση σε αυτή την κατηγοριοποίηση!

Ποικιλία

Μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει περιορισμός στην ποικιλία αν σκεφτούμε ότι για τα φρούτα που είναι στις ελεύθερες τροφές πρέπει να καταναλώνουμε ένα είδος ανά φορά αλλιώς μετράνε από μία μονάδα για το καθένα. Δηλαδή αν φάμε ένα μήλο και ένα πορτοκάλι μαζί είναι 2 μονάδες, ενώ αν φάμε πέντε μήλα μαζί 0 μονάδες… καμία λογική και κατάρριψη κάθε ποικιλίας! Ευτυχώς αυτό δε συμβαίνει και στα λαχανικά!

Μέτρο

Το μέτρο απουσιάζει εφόσον υπάρχει ελευθερία στην ποσότητα, ενώ οφείλω να προσθέσω πως πέραν της διαφοροποίησης του φύλου ως προς τις μονάδες δεν υπάρχει καμία εξατομίκευση για την ηλικία αλλά και για το αρχικό σωματικό βάρος ή την σύσταση σώματος του καθενός. Δηλαδή, ίδιες μονάδες δικαιούται μια γυναίκα 25 ετών ίδιες και μία 65 ετών, ίδιες μονάδες μία γυναίκα 60 κιλών ίδιες και μία 90 κιλών!

Τι βασικό δεν συμπεριλαμβάνεται στην Δίαιτα των Μονάδων;

Η Δίαιτα των Μονάδων αφήνοντας τη σύνθεση των γευμάτων στο έλεος κάθε ατόμου ξεχωριστά, δεν συμπεριλαμβάνει 2 από τους βασικότερους «διατροφικούς κανόνες» για την καλή λειτουργία του μεταβολισμού μας:

1. την συχνότητα γευμάτων αλλά και
2. την σωστή αναλογία μακροθρεπτικών συστατικών (πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπιδίων) ανά γεύμα αλλά και ανά ημέρα.

Επίσης καλό είναι να αναρωτηθείτε τι γίνεται με την Δίαιτα των Μονάδων σε περιπτώσεις που ο οργανισμός μας έχει έλλειψη σε μικροθρεπτικά συστατικά, για παράδειγμα χαμηλά επίπεδα σιδήρου, πως μας εγγυάται ότι θα καλύψουμε τις ανάγκες μας; Ή τι γίνεται σε παθολογικές καταστάσεις όπως υπερλιπιδαιμίες ή διαταραγμένο σάκχαρο? Δίαιτες σαν και αυτή που δεν βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα δεν θεωρούνται ασφαλής, μάλιστα θα τις χαρακτηρίζαμε και επικίνδυνες για την υγείας μας.

Συμπερασματικά

Κλείνοντας ας δώσουμε χαριστικά ένα θετικό στοιχείο (το μοναδικό βέβαια) της δίαιτας αυτής! Προωθεί την κατανάλωση φρούτων (μας τα χαλάει στην ποικιλία ωστόσο) και λαχανικών, ενώ αποτρέπει την κατανάλωση απλών υδατανθράκων, ζάχαρης και σύνθετων τυποποιημένων τροφίμων. Σκεφτόμενοι βέβαια όλα τα παραπάνω καλό είναι να αναθεωρήσετε την επόμενη φορά που θα πέσει στα χέρια σας μια «μαγική διαδικτυακή δίαιτα».

Αλεξανδρα Κουμπιτσκι Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.

Η Αλεξάνδρα Κουμπίτσκι είναι Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος με επιπλέον μεταπτυχιακή εξειδίκευση (M.Sc) στην διατροφή και άσκηση. Συγγραφέας των βιβλίων Comic:Ιστορίες Πρωινού και Stop στην Παιδική Παχυσαρκία των εκδόσεων medNutrition Kids και Wellness αντίστοιχα. Είναι συνεργάτης του medNutrition και διατηρεί ιδιωτικό διαιτολογικό γραφείο στη Λάρισα.

Γνωρίστε την αρθογράφο 

πηγη