Αλκαλική δίαιτα : η νέα μόδα

Τον τελευταίο καιρό η νέα μόδα στους διατροφικούς νεωτερισμούς ακούει στο όνομα «αλκαλική δίαιτα».

Η δίαιτα αυτή βασίζεται στην πεποίθηση ότι ορισμένα τρόφιμα μπορεί να επηρεάσουν την οξύτητα και το pΗ των σωματικών υγρών, συμπεριλαμβανομένων των ούρων ή του αίματος, και μπορεί συνεπώς να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία ή την πρόληψη ασθενειών.

Η υπόθεση στην οποία στηρίζεται η «αλκαλική δίαιτα» είναι ότι τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, πρωτεΐνες και φωσφορικά οξέα απομακρύνουν το σώμα από τα «φυσιολογικά» αλκαλικά επίπεδα του pH. Οι υποστηρικτές της θεωρίας ισχυρίζονται ότι η αλκαλική διατροφή βελτιώνει την υγεία των οστών, συμβάλλει στην πρόληψη ή τη θεραπεία του καρκίνου και διατηρεί την υγεία και ευεξία.

Ωστόσο, φαίνεται ότι οι ισχυρισμοί περί υγείας των οστών ή θεραπείας του καρκίνου είναι υπέρ του δέοντος αισιόδοξοι. Η επιστημονική έρευνα δεν έχει φανερώσει καμία σοβαρή ένδειξη ότι τα τρόφιμα που τρώμε μπορεί να προκαλέσουν «οξέωση» του σώματός μας. Στην πραγματικότητα, το σώμα μας έχει συνήθως ένα ευρύ φάσμα pH. Το στομάχι μας διατηρεί ένα πολύ όξινο περιβάλλον, έτσι ώστε να μπορεί να αφομοιώσει τις πρωτεΐνες και τα ανόργανα συστατικά, αλλά το αίμα μας είναι ελαφρώς αλκαλικό. Ο γυναικείος κόλπος βρίσκεται στην «όξινη» πλευρά, ενώ το ρΗ του εντερικού σωλήνα θα πρέπει να είναι ουδέτερο ή ελαφρώς αλκαλικό προκειμένου να γίνει σωστά η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και να διατηρηθεί η ακεραιότητα του εντερικού βλεννογόνου.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το σώμα μας ρυθμίζει χωρίς προβλήματα τα διάφορα επίπεδα pH. Αν και ορισμένες ασθένειες, όπως οι νεφρικές παθήσεις και ο σακχαρώδης διαβήτης μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στη ρύθμιση του pH, δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι τα τρόφιμα που τρώμε καθιστούν περισσότερο όξινο το σώμα μας.

Πιθανά οφέλη

Η αλκαλική δίαιτα προωθεί την αυξημένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών και την αποφυγή των υπερβολικά επεξεργασμένων τροφίμων που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και κορεσμένα λιπαρά. Αυτό είναι θετικό γιατί η τυπική Δυτική διατροφή είναι φτωχή σε φρούτα και λαχανικά και έχει πολύ περισσότερο νάτριο από ό,τι είναι απαραίτητο. Στην πραγματικότητα, το όποιο όφελος μιας τέτοιας δίαιτας, είναι πιθανόν η εισαγωγή των θρεπτικά πυκνών φρούτων και λαχανικών, καθώς οι τροφικές επιδράσεις στο pH, όπως αναφέρθηκε, είναι επουσιώδεις. Η χαμηλή της περιεκτικότητα σε νάτριο είναι επίσης ευεργετική. Το νάτριο θα πρέπει να κυμαίνεται στα 2.300 mg (ή 1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι ) περίπου ημερησίως ή 1.500 mg σε ενήλικες που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν δύο ή τρεις φορές πάνω από αυτή τη σύσταση.

Η αλκαλική δίαιτα, σε σχέση με άλλες «διάσημες» μη ισορροπημένες δίαιτες (π.χ. Atkins, δίαιτα Ζώνης), είναι πολύ λιγότερο επιβλαβής, ωστόσο προτείνει την εξάλειψη κάποιων θρεπτικών τροφίμων. Η εφαρμογή μιας τέτοιας δίαιτας απαιτεί την εξάλειψη του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων (ακόμη και με χαμηλά λιπαρά), που αποτελούν εξαιρετικές πηγές καλής ποιότητας πρωτεϊνών και ασβεστίου. Αυτό είναι τουλάχιστον ατυχές και αβάσιμο, καθώς οι μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση αυτών των τροφίμων δεν οδηγεί σε οξέωση στον οργανισμό, ούτε σε διαταραχές του μεταβολισμού του ασβεστίου. Αλλά ούτε η κατανάλωση κρέατος αλλάζει το pH του σώματός μας.

Συμπερασματικά, καλό είναι να παραμένουμε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί απέναντι σε οτιδήποτε στερείται επιστημονικής κατοχύρωσης και η «αλκαλική δίαιτα» είναι άλλη μια τέτοια περίπτωση. 

Από το Δρ. Λάμπρο Β. Μελίστα, PhD, MSc

Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

Επιστημονικό συνεργάτη neadiatrofis.gr

πηγη