Θυμάστε όταν ήσασταν νεότεροι και συνηθίζατε να λέτε ότι είχατε «κατάθλιψη» κάθε τρεις και λίγο και με κάθε αφορμή;
Η φράση «αυτό είναι καταθλιπτικό» ήταν ένας άλλος τρόπος για να πείτε: «Είναι μαλακία». Μεγαλώνοντας, έγινε ένας νεφελώδης όρος που δεν είχε καμία πραγματικά εφαρμόσιμη έννοια, ένας όρος που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ημι-ειλικρινά και χλευαστικά την ίδια στιγμή. Σήμερα, πολλοί από εμάς το χρησιμοποιούμε με την ίδια ελαφρότητα. Όταν βλέπουμε περιστέρι με ένα πόδι είναι καταθλιπτικό. Το ίδιο απερίφραστα καταθλιπτικό είναι κι ένα μπαγιάτικο σάντουιτς. Ακόμα και η επιτυχία των εχθρών σας μπορεί να είναι καταθλιπτική. «Γαμώτο» λέτε. «Πήρε ο τάδε τη δουλειά; Είναι καταθλιπτικό».
Όπως πολλά πράγματα, έτσι η κατάθλιψη είναι δύσκολο πράγμα να την καταλάβεις μέχρι να έχεις πραγματική αίσθηση του τι είναι. Είναι όπως πριν να δοκιμάσεις έκστασις- δεν μπορείς πραγματικά να αντιληφθείς το επίπεδο της χαράς και της ικανοποίησης και της αγάπης που θα νιώσεις. Μπορείς να προσπαθήσεις να το εκφράσεις κοινότοπα με φράσεις όπως «είμαι στην τσίτα» και «σπιντάρω» αλλά δεν μπορούν να μεταφέρουν τη χαρά και την εγγύτητα. Κοίτα: Κι εγώ δεν τα καταφέρνω με αυτό.
Η κατάθλιψη είναι ανεξήγητη, επίσης, γιατί αποτελεί ένα απότομο πλήγμα στις αισθήσεις. Δεν μοιάζει με οτιδήποτε άλλο έχεις νιώσει ποτέ και είναι δύσκολο να πιστέψεις όταν χτυπάει, ότι η ανθρωπότητα δεν έχει βρει καλύτερο τρόπο να κατανοήσει κάτι τόσο αγωνιώδες. Μπορεί να χρησιμοποιείς τη λέξη «καταθλιπτικός» μέρα με τη μέρα, αλλά εμπιστεύσου με, δεν έχεις ιδέα για το τι σημαίνει μέχρι το σκοτάδι να πέσει πάνω σου.
Πρώτη φορά ήρθα αντιμέτωπος με την κρίση κατάθλιψης πριν από δυο χρόνια, στην αρχή του καλοκαιριού. Ένιωσα λίγο περίεργα στη δουλειά, είχα πονοκέφαλο. Ο ήχος των συναδέλφων μου που τραγουδούσαν μαζί ένα τραγούδι που άκουγαν στο ραδιόφωνο με έκανε να νιώθω υπερβολικά θυμωμένος. Πήγα στο σπίτι της κοπέλας μου μετά τη δουλειά νιώθοντας λιγάκι ζαλισμένος και σχεδόν αμέσως μόλις πέρασα το κατώφλι της άρχισα να κλαίω. Δεν είχα κλάψει έτσι ποτέ στη ζωή μου. Είχα φρικάρει. Έκλαιγα, ούρλιαζα. Το κανονικό μου πρόσωπο αντικαταστάθηκε από ένα υγρό, κοκκινισμένο ακατέργαστο οβάλ πράγμα. Και έπειτα σταμάτησα να κλαίω. «Τι συμβαίνει;» Δεν υπήρξε απάντηση. Δεν είχα ιδέα. Και έπειτα άρχισα να κλαίω ξανά.
Το κλάμα συνεχίστηκε για μερικές μέρες. Όταν πήγα σπίτι, το είπα στους γονείς μου και έκανα εμετό στον κήπο.
Ένας φίλος πέρασε από το σπίτι για να δει τι γίνεται και έφερα ένα τσιγαριλίκι για να με βοηθήσει να ηρεμήσω. Μαστούρωσα και ήταν το χειρότερο που θα μπορούσα να είχα κάνει. Το κεφάλι μου άρχισε να γυρίζει. Άρχισα να βηματίζω στο δωμάτιο κρατώντας το κεφάλι μου, πάλι, και ούρλιαζα και έκλαιγα. Ο φίλος μου το είχε χαμένο γιατί δεν ήξερε τι να κάνει. Ξαπλώνω στο κρεβάτι μου, κρατώντας ακόμα το κεφάλι μου και έκλεισα τα μάτια μου. Όταν τα άνοιξα είδα το γάντζο για τα παλτά στο πίσω μέρος της πόρτας μου και για λίγο έκανα τη σκέψη να κρεμαστώ από αυτόν.
Το πόσο εύκολα αυτού του είδους οι σκέψεις παρεισφρέουν στο συνειδητό κομμάτι του εγκεφάλου είναι για μένα, η πιο τρομακτική πτυχή της κατάθλιψης.
Σήμερα, η αυτοκτονία είναι λιγότερο πιθανό να είναι παρόρμηση της στιγμής-σε μερικές περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα σχεδιασμού. Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτοκτονία προϋποθέτει πολύ σκέψη, αλλά και το να έχεις μόνο τη σκέψη στο κεφάλι σου ως κάτι απτό που θα μπορούσε να αποτελεί επιλογή, παραμένει η πιο τρομακτική συνειδητοποίηση που είχα ποτέ στη ζωή μου. Και πάλι, η ελαφρότητα με την οποία χρησιμοποιούμε αυτές τις λέξεις έρχεται στο μυαλό. «Εάν χάσω αυτό το τρένο θα αυτοκτονήσω» μπορεί και να ακούσεις σήμερα στο γραφείο σου. Αλλά όταν η αντίληψη, το πραγματικό μέγεθος της λέξης «σκοτώνω» μπει στο κεφάλι σου, είναι σα να μην υπάρχει τίποτα άλλο στη γη.
Εάν ποτέ σκεφτώ να αυτοκτονήσω σήμερα, γνωρίζω ότι είναι αυτό ακριβώς: μια σκέψη. Μια σκέψη που θα έρθει και μετά θα φύγει. Αλλά για λίγες ώρες, πριν από δυο χρόνια, όλο αυτό το ένιωσα τόσο απίστευτα αληθινό που άρχισα να χάνω την αίσθηση του ποιος ήμουν. Το να σκέφτεσαι κάτι που έρχεται σε τόσο μεγάλη αντίθεση με την προσωπικότητα που έχεις χτίσει μέχρι εκείνο το σημείο σε ταρακουνάει απίστευτα.
Σε αυτό το σημείο άρχισα να αποσυνδέομαι.
Πήγα στο νοσοκομείο. Οι δικοί μου ανακάλυψαν τι σκεφτόμουν και ταράχθηκαν. Αυτό με έκανε να νιώσω ενοχή. Για τους επόμενους λίγους μήνες, δεν μπορούσα να σκεφτώ σωστά. Όλα ήταν μπερδεμένα. Θα έκλαιγα στο τηλέφωνο καλώντας τις γραμμές βοήθειας. Θα έκλαιγα μόνος μου στο δωμάτιό μου. Θα απέρριπτα τις προτάσεις ανθρώπων να έρθουν να με δουν. Τα συνήθη σχήματα λόγου για την κατάθλιψη όλα είχαν εφαρμογή, αλλά δεν φαίνονταν να είναι σαν το είδος των πραγμάτων που θα έβλεπες σε ένα webcomic όταν τα βίωνα. Όταν ήμουν στο ζενίθ του, ήταν σα να μην υπήρχε τίποτα άλλο, ίσως ούτε εγώ. Το μόνο που υπήρχε ήταν ο εγκέφαλός μου και το σκοτεινό σύννεφο βροχής που κολυμπούσε από πάνω του, ρίχνοντας φρικτές αστραπές στην ξεφουσκωμένη φαιά ουσία μου.
Δημιούργησε πρόβλημα και στη σχέση μου, η οποία ευτυχώς τώρα πάει καλά.
Έχουν περάσει περίπου δυο χρόνια από εκείνο το επεισόδιο και ενώ ήμουν σε θέση διστακτικά να διώξω μακριά την κατάθλιψη, η προοπτική της επανεμφάνισής της είναι ένας μόνιμος φόβος. Κατάφερα με τη βοήθεια μαθήματος ψυχοθεραπείας και τη στήριξη φίλων και οικογένειας να το «διανοητικοποιήσω» , να διαχωρίσω εμένα από τις σκέψεις μου. Εάν σκεφτόμουν τα λογικά ελαττώματα του- «αυτό» που ήταν προϊον του μυαλού μου, το οποίο ελέγχω- τότε θα μπορούσα συνειδητά να το διώξω; Χρειάστηκε χρόνος, αλλά η θεραπεία βοήθησε να ενισχύσω τις πεποιθήσεις μου. Υπάρχει κάτι σε κάποιον με χρόνια ακαδημαϊκής εκπαίδευσης που σου λέει πώς δουλεύει το μυαλό σου, επιστημονικά μιλώντας, που μετριάζει μερικές από τις πιο μανιακές πτυχές της κατάθλιψης. Άρχισα να νιώθω την επιστροφή της θετικότητας. Όταν ήμουν σίγουρος πως μπορούσα να πορευτώ χωρίς θεραπεία, ήξερα ότι ήμουν στο σωστό δρόμο.
Πραγματικά όμως, παραμένει πάντα εκεί. Οι αναμνήσεις δεν σε αφήνουν. Η κατάθλιψη μπορεί με κάποιους τρόπους να συνδέεται με τον καρκίνο. Μπορεί να γίνεις καλά, μπορεί να τη νικήσεις, αλλά υπάρχει πάντα η πιθανότητα να επιστρέψει. Είμαι ευγνώμων που η συνάντησή μου με την κατάθλιψη ήταν μόνο σύντομη -αν και σοβαρή- ωστόσο άλλοι δεν είναι τόσο τυχεροί.
Ο πρόσφατος θάνατος του Robin Williams με τσάκισε συναισθηματικά σε πολύ μεγάλο βαθμό γιατί κατάλαβα πως ακόμα και μετά από 50 χρόνια αγώνα ενάντια της κατάθλιψης και του άγχους, μπορούσε ακόμα να του κάνει κακό. Έλεγα στον εαυτό μου, όταν ένιωθα ότι χειροτέρευα, ότι θα γίνω καλύτερα-όχι επειδή γνώριζα πως έτσι θα γίνει αλλά γιατί έπρεπε. Θα πρέπει να σταθεροποιήσεις τον εαυτό σου υπό το βάρος της κατάθλιψης, με όποιο τρόπο μπορείς, να δεχθείς ότι δεν είσαι καλά αλλά πως μπορείς να το αντιμετωπίσεις και να μην παραδοθείς στο αμετάκλητο. Τελικά πάντα περνάει.
Όταν αναδύθηκα από την άλλη πλευρά αυτής της μάχης με την κατάθλιψη, βρέθηκα να συγκινούμαι όταν άνθρωποι έκαναν αγώνες για φιλανθρωπικές οργανώσεις ψυχικής υγείας. Με έκαναν να θέλω να αδειάσω το πορτοφόλι μου. Υπάρχει κάτι απίστευτο στο να βοηθάς ανθρώπους με τραύματα που δεν γνωρίζουν πώς να θεραπεύσουν. Δεν υπάρχει φυσικός νάρθηκας για ένα κατεστραμμένο μυαλό. Υπάρχουν, ωστόσο, σπουδαίες θεραπείες είτε αυτές είναι η συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, τα φάρμακα, ο διαλογισμός-οτιδήποτε είναι καλό για σένα, οτιδήποτε σε βοηθάει να ζήσεις. Θα φοβηθείς από την ηρεμία μετά την τρικυμία της κατάθλιψης και δεν θα θέλεις να την εμπιστευτείς γιατί αυτή η εμπειρία είναι κάτι που δεν θα την ευχόσουν ούτε στον χειρότερο εχθρό σου. Αλλά εάν επιστρέψει, παρηγορήσου με το ότι υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που γνωρίζουν πως είναι. Όσο σκατά και να'ναι, είσαι ακόμα εδώ και αυτό είναι παροδικό.
Σκέφτομαι πολύ τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε όσο αφορά την ψυχική νόσο, πώς η «κατάθλιψη» ήταν απλά μια λέξη για μένα στο παρελθόν σαν τα «σανδάλια» ή την «απογευματινή παράσταση». Τώρα νιώθω μια σουβλιά στο στήθος όταν αναφέρεται και οι αναμνήσεις της απελπισίας, της μαύρης θλίψης τρεμοπαίζουν πίσω από τα μάτια μου όταν θυμάμαι εκείνο το καλοκαίρι. Οι λέξεις αλλάζουν νόημα όλη την ώρα, αλλά σπανίως με τόσο προσωπικούς τρόπους.
πηγη : http://www.vice.com
