Δεν είναι μόνο ένα δυνατό συναίσθημα αλλά και ένα αληθινό μάθημα.
Ο θυμός είναι ένα απόλυτα φυσιολογικό, ανθρωπινο συναίσθημα. Σαν
όλα τα συναισθήματα έχει μια λειτουργικότητα: μας δείχνει ότι κάτι
σημαντικό συμβαίνει, κάτι που αξίζει την προσοχή μας (Pickhardt, 2013).
Καμιά φορά όμως, νιώθουμε πως όταν είμαστε θυμωμένοι χάνουμε τον
έλεγχο και τότε δημιουργούνται προβλήματα στο σπίτι μας, τη δουλειά μας,
τις σχέσεις μας. Παρόλο που νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε τον
θυμό μας, αυτό δεν συμβαίνει στα αλήθεια. Έχουμε την επιλογή να δράσουμε
διαφορετικά, καθώς και την ευθύνη για το τι κάνουμε με τα συναισθήματά
μας. Απλώς ο θυμός μας δίνει και μερικά πλεονεκτήματα, τα οποία πολλές
φορές παρεμποδίζουν το να αλλάξουμε τη στάση μας. Ποια είναι αυτά;
Πρώτον, ο θυμός μας δίνει μια αίσθηση ανωτερότητας σε σχέση με
όποιον ή ό,τι μας θύμωσε. Δεύτερον, μπορεί να μας βοηθήσει να κρύψουμε
ένα αίσθημα άγχους ή ευαλωτότητας, που μπορεί να νιώθουμε. Τρίτον, μας
δίνει μια στιγμιαία αίσθηση ελέγχου (αλλά μετά ξαφνικά νιώθουμε εκτός
ελέγχου) και φυσικά, όντας θυμωμένοι πολλές φορές "τρομάζουμε" τους
άλλους για να "περάσει το δικό μας" (Seltzer, 2012).
Πρέπει λοιπόν να θέλω πραγματικά να αντιδράσω διαφορετικά την
επόμενη φορά που θα θυμώσω, καθώς όλα τα παραπάνω μπαίνουν κάποιες φορές
στην μέση.
Ο θυμός φυσικά και έχει την αξία του και σε καμία περίπτωση δεν
είναι το ζητούμενο να μην θυμώνουμε ποτέ. Κάτι τέτοιο δεν θα ήταν
επιθυμητό, άλλωστε. Τι μπορώ να κάνω όμως στις περιπτώσεις που νιώθω ότι
"το χάνω";
Ο θυμός δεν είναι καλος ή κακός, είναι απλώς κάτι που νιώθουμε και
όπως όλα τα συναισθήματα αξίζει την προσοχή και τον σεβασμό μας. Το ότι
θυμώνω όμως, δε σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να δράσω αυτομάτως. Εκεί,
καλό είναι να βάλω ένα "φίλτρο", να δώσω λίγο χρόνο στον εαυτό μου να
σκεφτεί τα εξής:
● Τι είναι αυτό που με έχει θυμώσει πραγματικά;
● Ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα και τι μπορώ να κάνω για να το λύσω;
● Πώς μπορώ να εκφράσω τον θυμό μου με τέτοιο τρόπο ώστε να μη νιώθω μετά αδύναμος και μετανιωμένος;
● Πώς μπορώ να εκφράσω την θέση μου χωρίς να επιτεθώ στο άλλο πρόσωπο;
● Τι μπορεί να χάσω αν αντιδράσω πολύ θυμωμένα και απερίσκεπτα;
Αυτές οι ερωτήσεις δεν αποσκοπούν στο να ξεφορτωθώ τον θυμό μου ή
να τον αμφισβητήσω, αλλά έχουν στόχο το να δω πιο καθαρά τελικά τι είναι
αυτό που με θυμώνει και πώς μπορώ να δράσω πιο αποτελεσματικά για αυτό
που θέλω να πετύχω ή να επικοινωνήσω (Lerner, 2013).
H Suzan Heitler (2012), λέει πως είναι σημαντικό να δούμε τον θυμό
σαν το σήμα του STOP όταν οδηγάμε. Τι κάνουμε λοιπόν όταν δούμε ένα
STOP; Σταματάμε και κοιτάμε προσεκτικά! Και όταν πρόκειται για την
ανθρώπινη επικοινωνία, ακούμε κιόλας.
Πρώτα λοιπόν, λέει, όταν στην επικοινωνία μας με τον άλλο κάτι μας
θυμώσει, πριν αντιδράσουμε βρίζοντας, φωνάζοντας κλπ, καλό είναι να
σταματήσουμε λίγο, να κάνουμε μια παύση σιωπής, ώστε να αναπνεύσουμε
καλύτερα - ή να κάνουμε ό,τι άλλο μας αποφορτίζει. Μετά, λέει, αντί να
επικεντρωθούμε στο τι κάνει ο άλλος λάθος και μας τσαντίζει, καλό είναι
να γυρίσουμε την εστίαση προς εμάς και να δούμε τι είναι αυτό που εμείς
θέλουμε, τι μπορούμε εμείς να κάνουμε διαφορετικά, τι κάνουμε εμείς
λάθος, και όχι απλώς να κρίνουμε τον άλλο. Εδώ, μπορούμε να
χρησιμοποιήσουμε λοιπόν τον λόγο μας, ώστε να επικοινωνήσουμε με τον
άλλο, μιλώντας πάντα όμως με βάση εμάς. Το τελευταίο, και πιο δύσκολο,
είναι να ακούσουμε. Να ακούσουμε πραγματικά τι λέει ο άλλος, τι τον
ανησυχεί, τι μπορεί να εννοεί, ποια η δική του οπτική. Να προσπαθήσουμε
όντως να ακούσουμε, όχι απλά να πούμε στον άλλο πόσο άδικο έχει στο πώς
βλέπει τα πράγματα.
Όταν είμαστε θυμωμένοι είναι πραγματικά δύσκολο να καταφέρουμε να
ακούσουμε ενεργητικά τον άλλο, αν όμως το καταφέρουμε, τότε μαζί, θα
φτάσουμε σε μια πιο εποικοδομητική λύση και για τους δυο μας.
Άλλο ένα πράγμα που βοηθάει είναι να θυμόμαστε ότι συνήθως δεν
θυμώνουμε αν δεν νοιαζόμαστε πραγματικά για κάτι. Οπότε, όταν πάμε να
μιλήσουμε για αυτό που μας θυμώνει, ίσως να βοηθήσει να αλλάξουμε την
εστίασή μας στο τι πραγματικά μας νοιάζει και να προσπαθήσουμε να
επικοινωνήσουμε αυτό στον άλλο (Pickhardt, 2013).
Επειδή είμαστε πάντα σε αλληλεπίδραση με τον κόσμο, όταν είμαστε
θυμωμένοι δεν επηρεάζει μόνο εμάς, αλλά και όλους τους γύρω μας. Είναι
σημαντικό να μάθουμε να εκφράζουμε σωστά τον θυμό μας, γιατί το να μην
τον εκφράζουμε καθόλου μπορεί να δημιουργήσει ένα "μπλοκάρισμα" στην
οικειότητα που νιώθουμε με τους ανθρώπους που σχετιζόμαστε. Από την άλλη
όμως, δεν είναι πάντα η σωστή ώρα για να δράσουμε επί του θυμού μας.
Καλό είναι να μάθουμε να "διαλέγουμε τις μάχες μας", γιατί όντως καμιά
φορά το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι το να μην πούμε τίποτα. Οι
συγκρούσεις μπορεί να είναι εξαντλητικές, οπότε είναι επιτακτική ανάγκη
να αξιολογούμε τι πραγματικά αξίζει τον χρόνο και την ενέργειά μας, αντί
να τσακωνόμαστε για το κάθε τι.
Περισσότερες πληροφορίες για την ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια Δήμητρα Αθανασάκου μπορείτε να δείτε στο επίσημο site της.
Πηγή marieclaire.gr
